Batı Dışında Yazılmış İlk Amerika Tarihi’nin Farklı Hayatları: Hadîs-i Nev’den Ta’rîh-i Hind-i Garbî’ ye

Öz

Bu makale, daha çok Ta’rîh-i Hind-i garbî adıyla tanınan ve İstanbul’da 1583 yılında tamamlanmış bulunan Amerika’nın Batı dışında yazılmış ilk tarihinin ve onun Farsça çevirisinin elyazmalarını inceliyor. III. Murad’a (s. 1574-95) sunulmuş olan Hadîs-i nev’in güncel siyasetle ilgili bir savı olduğu iddiasını, sunulan bu yazmayı, eserin en büyük bölümünün Farsça’ya tercümesi olan Ta’rîh-i yeni dunya ile eserin onyedinci yüzyılda sayıları artarak çoğalan yazmalarıyla karşılaştırarak destekliyorum. Bu inceleme, Hadîs-i nev’in yazarının Su‘ûdî (ö. 1591) olması gerektiğinin altını çizdiği gibi, bir eserin farklı yazmalarının nasıl incelenmesi gerektiği hakkında da dolaylı yollardan önemli tespitler içeriyor.