Fethedilen Arap Ülkelerindeki Vakıf Kütüphaneleri Osmanlılar Tarafından Yağmalandı mı?

Öz

Bu makalede, Osmanlılar tarafından fethedilen topraklardaki vakıf kütüphanelerde  bulunan  eserlerin, özellikle  de  Yavuz  Sultan  Selim  tarafından  fethi sonrasında,  Kahire  ve  Halep  gibi  şehirlerdeki yazmaların  İstanbul’a  getirilerek bazı İstanbul kütüphanelerinin koleksiyonlarının bu eserlerle oluşturulduğu id- diası tartışılacaktır. Bu iddianın kaynağı, İbn İyâs’ın Bedâ’iü’z-Zuhûr fi Vekâyi‘i’d- Duhûr adlı eseri olduğu için, öncelikle bu rivayet değerlendirilecek daha sonra da günümüz tarih yazımında bu iddia çerçevesinde oluşturulmuş bazı görüş ve düşünceler incelenecektir. Ayrıca İslâm ülkelerindeki zengin vakıf kütüphanelerinin son asırlarda yaşanan yabancı istilaları, yangın ve sel gibi tabii afetler dışında, bu kütüphanelerdeki görevlilerin ihmâl ve suistimalleri dolayısıyla yaşadığı kayıplar ele alınacak ve kitap ticaretinin vakıf kütüphanelerinin koleksiyonlarının yok olmasındaki rolü üzerinde durulacaktır.