Sultanı Kandırmak: Bilgi, Karar Alma ve “Akdeniz Hizbi” (1585-1587)

Öz

Bu makale 16. yüzyıl İstanbulu’nda bilginin siyasi bir araç olarak kullanılışını konu almaktadır. Çalışmamızda, “Akdeniz hizbi” adını verdiğimiz, Osmanlı imparatorluk sistemine sonradan dahil olan korsanların faaliyetlerine yoğunlaşmak suretiyle, çıkar gruplarının Osmanlı karar alma ve strateji oluşturma süreçlerini kendi çıkarları doğrultusunda nasıl manipüle etmeye çalıştıklarını göstereceğiz. Osmanlı imparatorluk elitleri ile korsanlar arasındaki işbirliğinin ekonomik mantığı İstanbul’un donanmaya yatırım yapmasını ve Batı Akdeniz’de savaşçı bir siyaset gütmesini gerektirmekteydi. Bu agresif siyasetin gerçekleşmesi için, Akdeniz hizbi elindeki bütün imkanları seferber etti. Bilgiyi tahrif etmek bunların arasında en etkilisiydi. Kendi hükümetlerini Batı Akdeniz’de olanlardan habersiz bırakmak ve Batı Akdeniz’e yapı- lacak bir donanma seferini hak edecek ölçüde bir düşman tehdidi algısı oluşturmak için Akdeniz hizbi asılsız söylentiler yaymaktan, sahte tanıklar üretmeye, aldatıcı mizansenler sahnelemekten, önemli bilgileri hükümetten saklamaya ve hatta yurtdışından gelen elçileri getirdikleri harac ile birlikte alıkoymaya kadar çeşitli yöntemlere başvurmaktan geri kalmadı.