Duacınız Elçinin Takrirleri: XVIII. Yüzyılda Osmanlı Devleti'nde Sunulan İngiliz Ticari Dilekçeleri

Öz

Bu makale, 18. yüzyılın ortalarında ve sonlarında İngiliz elçisi tarafından Osmanlı hükümetine sunulan takrirleri, Osmanlı dilekçe sistemi çerçevesinde ve elçinin konsolosluk görevlerine ışık tutmak amacıyla inceleyecektir. Bu belgelerin şekil ve dili değerlendirildikten sonra, iki tip vaka analiz edilecektir. İlk gruptaki vakalar kapitülasyonlar ve diplomatik gelenekler uyarınca İngiliz tüccarlar ve seyyahlar tarafından talep edilen karada ve denizde seyahat özgürlüğü ve mal güvenliğini konu almaktadır. İkinci grup ise kapitülasyonlar ile diğer hukuki uygulamalara konu olan ve İngiliz ve Osmanlı tabileri arasında gerçekleşen daha karmaşık davaları içermektedir. Bu belgelerin incelenmesi diplomasinin uygulamasını görmemize imkan sağlamanın yanısıra, metin ve geleneğin, kapitülasyonların esnek bir yorumu üzerinden İngiliz tüccarlarının hak ve özgürlüklerini Osmanlı dilekçe sistemi üzerinden nasıl düzenlendiğini göstermektedir.