Laramanlar: Gizli Hristiyan Arnavutların Mihaliç’e Sürgünü (1846-1848)

Öz

Osmanlı Devleti için 19. yüzyıl, umutsuz zamanlarda ümitsiz tedbirlerin alındığı bir dönem olmuştur. Tanzimat Fermanı’nın uygulanmaya başlanmasıyla birlikte Osmanlı Devleti’nde yeni bir dönemin başladığı kabul edilmektedir. Osmanlı Devleti bu döneme ayak uydurmakta zorlanmıştır. Doğal olarak bu yeni dönem yeni politik sorunları da beraberinde getirmiştir. Özellikle Sırp ve Yunan isyanları, Balkan topluluklarını patlamaya hazır hale getirmeye yetmiştir. Tam bu dönemde ilan edilen Tanzimat Fermanı da toplum içerisindeki bu gerilimi azaltmaya çare olamamıştır. Bu çerçeveden bakıldığında gizli din taşıyanlar Tanzimat Fermanı’nın akabinde kendilerini ifşa etmişlerdir. Toplumun sinir uçlarına dokunan bu davranışlar, muhafazakâr kesimden çok sert tepki çekmiştir. Hükümet ise Tanzimat Fermanı’nın gerekliliklerini yerine getirme gayretindeydi. Lakin ne muhafazakâr kesim ne de Avrupalı Devletleri memnun etmek kolay olmamıştır. Bu makalede gizli Hristiyan Arnavutların kendilerini ifşa etmeleri ve sonrasında yaşananlar, Osmanlı arşiv belgeleri, yerli ve yabancı kaynaklar eşliğinde anlatılmıştır.