Searchin’ his eyes, lookin’ for traces: Piri Reis’ World Map of 1513 & its Islamic Iconographic Connections (A Reading Through Bağdat 334 and Proust)
Keywords:
Piri Reis, Piri Reis’in 1513 tarihli dünya haritası, Osmanlı haritacılığı, İslâm dünyasında haritacılık, ‘Acâ’ibü’l-mahlukat geleneği, İslâm dünyasında elyazması süslemeciliğiAbstract
Osmanlı korsanı (sonradan amirali) Muhiddin Piri, yani Piri Reis’in 1513 tarihli dünya haritasından geriye kalan ve Atlantik Okyanusu ile Yeni Dünya’yı betimleyen kısım, haritacılık tarihinin en ünlü ve tartışmalı haritalarından biri sayılır. 1929’da Topkapı Sarayı’nda bulunmasından beri, bu erken modern Osmanlı haritası, kaynak ve kökeni hakkında şaşırtıcı soruların ortaya atılmasına sebep olmuştur. Bazı araştırmacılar, kadim deniz kralları ya da uzaydan gelen yabancıların haritanın asli yaratıcıları olduğunu söylerken, diğerleri Kolomb’un kendi haritası ve erken Rönesans haritacılarına bağladılar boşa çıkan ümitlerini. Cevap verilmeden kalan bir soru da, İslâm haritacılığının Piri Reis’in çalışmalarını nasıl etkilediği. Bu makale, klasik İslâm haritacılık geleneği ile Piri Reis’in haritası arasındaki bugüne kadar fark edilmemiş ikonografik ilişkileri gözler önüne seriyor.
