Aşıkpazâde’deki Türk: Bir Özel Şahsın Osmanlı Tarihi

Öz

15. yüzyılda Osmanlı aydınları tarih kitaplarını sivil güçlerini uyguladıkları bir platform olarak kullandılar. Bu makale Aşıkpaşazâde ve onun Kitab-ı Tevarih-i Ali Osman isimli Osmanlı tarihine odaklanıyor. Temel argümanı, bu kitabın sivillerin Osmanlı kimliği ve meşrutiyetinin oluşturulmasını nasıl etkilediklerinin bir örneği olduğu. Makale erken dönem Osmanlı tarih kitaplarında açık bir Türkçü söylemin ortaya çıkışını ve Aşıkpaşazâde’nin bu oluşumdaki rolünü inceliyor. Aynı zamanda, Halil İnalcık ve Jean Jacques Rousseau’nun saptamalarına dayanarak Aşıkpaşazâde’nin hayatını teorik olarak irdeliyor. Aşıkpaşazâde’yi bir private individual (özel şahıs) ola- rak tanımlayan bu makale, bu gibi bireylerle erken modern dönem Batı devletleri arasında varolduğu kabul edilen politik güç paylaşımı dinamiklerinin 15. yüzyıl Osmanlı İmparatorluğu’nda da varolduğunun altını çiziyo