Bektaşilik ve İstanbul’daki Bektaşi Tekkeleri Üzerine Bir İnceleme
Anahtar Kelimeler:
Bektaşilik- Tekke- İstanbul- II. Bayezid- Yeniçeri Ocağı- Vakfiye- Karaağaç- Erikli Baba- Perişan Baba- Şehidlik- Durmuş Dede- Şahkulu Sultan- Karaca Ahmed Sultan- Yarımca Baba- Mürüvvet Baba- Karyağdı Baba- Kıncı Baba- Tahir Baba- İstanbul’un FethÖz
Bu makale İstanbul’daki Bektaşi tekkelerini şehrin fethinden tekkelerin 1826’da Yeniçeri Ocağı’nın kaldırılmasıyla birlikte kapatılması/dönüştürülmesi/daha sıkı denetim altına alınmasına kadar ki süre zarfında incelemiştir. Çalışmanın amacı İstanbul’un Bektaşi tekkelerinin tarihini Bektaşiliğin ve Yeniçeri Ocağı’nın kurumsallaşma süreçleri ekseninde değerlendirip bu tarihin bağlamsal bir analizini yapmaktır. Çalışmada II. Bayezid döneminde devlet yönetimi altında teşkilatlanan Bektaşiliğin İstanbul tekkelerinde de benzer bir kurumsallaşmaya gittiği tezi savunulmuştur. Makale özellikle tekkelerin kuruldukları dönemlere yoğunlaşarak bu tezi geliştirmeye çalışmıştır. Tarihsel sürecin ikinci evrilme noktası ise 18. yüzyılın ikinci yarısıdır. İstanbul’daki önemli bazı tekkeler bu dönemde kurulmuş; 1826 müdahalesi ile girdikleri yeni süreç sekteye uğratılmıştır. Makalenin bir diğer amacı İstanbul’da bahsi geçen zaman içerisinde kurulmuş tüm tekkeleri incelemek ve coğrafi konumlarından eko- nomik yapılarına birçok konuda tarihsel gelişimlerini belgeler ışığında anlatmaktır.