Osmanlı Tarım Sektörünün Dünya Pazarlarına Oryantasyonu: Bölgelerarası Bir Karşılaştırma (1844)

Öz

Bu çalışma, 19. yüzyılda, İzmir ve Selanik gibi ticaret merkezleri ile iç bölge kırsallarının piyasa mekanizmasına eklemlenme süreçlerindeki muhtemel farklılaşmalarınneler olduğunu kantifiye etmeyi amaçlamaktadır. Aynı za man da bu çalışma, söz konusu farklılaşmaların Osmanlı tarım sektörünün coğrafî yapısına nasıl yansıdığını bulmayı da amaçlar. Bu çalışmada kullanılan veriler, hepsi 1844–45 yıllarına ait olan İzmir, Selanik ve Akşehir bölgelerindeki 20 köyden toplanmıştır. Köylerden yarısı (434 hane) orta Anadolu’daki Akşehir kasabasından; geriye kalan köyler ise İzmir ve Selanik arasında eşit olarak dağılan köylerden (375 hane) oluşmuştur. Her iki grup, kırsal ekonomilerin piyasaya açılmalarında ortaya çıkabilecek olan muhtemel değişiklikler hesaba katılarak karşılaştırıl mıştır. Bu değişiklikler, mesleki uzman laşma, gelir dağılımı, refah dağılımı ve vergi yapısıdır. Çalışmanın bulgularının kantifiye edilme sinde, Gini katsayısı ve standart sapma gibi istatis tiksel yön temler kullanılmıştır. Çalışmadan elde edilen sonuçlar, Osmanlının İzmir ve Selanik gibi ticaret merkezlerinin kırsal kesim le ri nin, ülkenin daha iç bölgelerindeki kırsal kesimlere göre pazara eklemlenmede önde ol duğu göstermektedir.