Bayezid Paşa: Vezir, Entelektüel, Sanat Hamisi

Öz

Ankara Savaşı sonrasındaki Fetret Dönemi Osmanlı ortamının en önemli figürlerinden olan Bayezid Paşa yalnızca siyasi kariyeri ile değil, aynı zamanda sanat hamiliği ile de öne çıkar. Savaştan sonra Şehzade Mehmed’in Amasya’ya sağ salim ulaşmasını sağlayan Bayezid Paşa, onun kardeşlerini saf dışı bırakarak Osmanlı tahtına geçişinde de önemli rol oynamıştır. Bu karışık dönemin ardından Osmanlı ülkesinin yeniden imarına, mimari etkinliğe katılarak yardım etmiştir. Amasya’da inşa ettirdiği zaviyede bulunan sanatçı kitabeleri, Bayezid Paşa’nın mimari faaliyetlerini çok sayıda farklı mimar ve kendine ait köleler ile yürüttüğünü göstermektedir. Bayezid Paşa yalnızca, yapı ustaları ile değil, şair ve yazarlarla da ilişki içindedir. Halîlnâme yazarı Abdülvasi Çelebi, eseri bizzat Bayezid Paşa’nın isteği ve teşvikiyle yazdığını bildirir. Abdülvasi Çelebi’nin aktardıklarına göre, Bayezid Paşa Farsça bilmekte ve edebiyatla fazlasıyla ilgilenmektedir. Tarafından düzenlenen eğlence toplantılarında şairler müzisyenlerle birlikte sanatlarını icra ederler. Yapı ustaları köleleri olması, şair, yazar ve müzisyenleri çevresine toplaması ile Bayezid Paşa, on beşinci yüzyıl Osmanlı yönetici elitinin entelektüel eğilimlerini ortaya koyan özel bir örnektir.