Arnavutluk Tarih Ders Kitaplarında Osmanlı/Türk İmgesi

Öz

Bu makalede, Osmanlı’dan ilk ayrılan Müslüman halk olan Arnavutlar tarafından kurulan (1912) ve bugün halen nüfusunun büyük kısmı Müslüman olan Arnavutluk’ta okutulan tarih ders kitaplarındaki Osmanlı/Türk imgesi incelenmektedir. Bunun için önce konunun geniş bağlamını oluşturan, genelde modern Arnavut tarihyazımı ve tarih söylemlerini üreten kurumlar kısaca anlatılmakta, sonra konunun daha dar bağlamını oluşturan ders kitaplarının yazım ve kullanım süreçleriyle kurumsal çerçevesi ele alınmaktadır. Makalenin ana gövdesi ise şu anda okutulmakta olan tarih ders kitaplarının detaylı analizini içermekte ve bu bölümde belli başlıklar altında Osmanlı imgesini en bariz şekilde gösteren bazı temalara odaklanılmaktadır: a) Arnavutluk’ta Osmanlılaşma ve Müslümanlaşma süreci ve bu bağlamda Kosova Savaşı (1389); b) sürecin ilk evresi (XIV-XV. yüzyıllar) ve İskender Bey direnişi; c) Klasik Osmanlı döneminde (XVI-XVII. yüzyıllar) sosyo-ekonomik ve kültürel yapı; d) Osmanlı modernleşme sürecinde Arnavutluk ve Arnavutlar (1830’lar-1912); ve e) bağımsızlığın ilanı (1912) ve sonrası.